در زمان رکود اقتصادی جهانی، بازارها با نوسان شدید و عدم اطمینان روبهرو میشوند. طلا با عنوان «دارایی امن» شناخته میشود و معمولاً در دورههای بحران از آن استقبال میشود. در این مقاله به طور جامع به بررسی مکانیسم اثر رکود بر قیمت طلا، شواهد تاریخی، عوامل مؤثر و راهکارهای سرمایهگذاری خواهیم پرداخت.
رکود اقتصادی جهانی دورهای است که در آن:
تولید ناخالص داخلی (GDP) اکثر کشورها کاهش مییابد.
نرخ بیکاری رشد کرده و مصرف داخلی افت میکند.
سرمایهگذاری و تجارت بینالمللی کاهش چشمگیر مییابد.
عوامل مختلفی از بحرانهای مالی (مثل ۲۰۰۸) تا شوکهای اقتصادی و همهگیریها میتوانند منجر به رکود جهانی شوند.
طلا به دلایل زیر دارایی امن محسوب میشود:
محافظت در برابر تورم: در زمان سیاستهای تسهیل کمی و چاپ پول، طلا ارزش خود را حفظ میکند.
تنوعبخشی سبد: همبستگی پایین با سهام و اوراق قرضه، کاهش ریسک کلی پرتفوی را تسهیل میکند.
پناهگاه در نوسان ارز: در دورههای تضعیف دلار یا سایر ارزها، قیمت طلا به دلار صعود میکند و خرید آن حفظ ارزش سرمایه را فراهم میآورد.
افزایش تقاضای سرمایهگذاری: سرمایهگذاران برای محافظت از داراییهای خود به سمت طلا هجوم میبرند.
کاهش نرخ بهره واقعی: بانکهای مرکزی نرخ بهره را برای حمایت از اقتصاد کاهش میدهند؛ نرخ پایین هزینه فرصت نگهداری طلا را کمتر میکند.
تضعیف ارزهای فیات: چاپ پول و کسری بودجه دولتی ارزش ارزها را پایین میآورد و به رشد قیمت طلا دامن میزند.
نرخ بهره واقعی: اختلاف نرخ بهره اسمی و نرخ تورم؛ کاهش این نرخ با صعود طلا همراه است.
ارزش دلار آمریکا: دلار قوی معمولاً فشار نزولی بر طلا وارد میکند و بالعکس.
تقاضای فیزیکی: خرید جواهرات و فلزات صنعتی در برخی کشورها حتی در رکود ادامه دارد.
تقاضای مالی: ETFهای طلا، قراردادهای آتی و گزینههای طلا حجم معامله را افزایش میدهند.
عرضه معدنی: اختلال در استخراج یا حملونقل طلا میتواند عرضه را محدود و قیمت را بالاتر ببرد.
دوره بحران | قیمت طلا (حدود) | تحول (%) |
---|---|---|
قبل از بحران ۲۰۰۸ | 800 دلار/انس | – |
اوج بحران ۲۰۰۸ | 1000 دلار/انس | +25% |
پایان ۲۰۱۱ | 1900 دلار/انس | +137% نسبت به ۲۰۰۷ |
بحران کووید ۲۰۲۰ | 1500 → 2000 | +33% |
در بحران مالی ۲۰۰۸، قیمت طلا از حدود ۸۰۰ به بیش از ۱۹۰۰ دلار صعود کرد. در بحران کرونا نیز شاهد جهش قیمتی قابلتوجه بودیم.
تخصیص درصد معین: نگه داشتن ۱۰–۲۰٪ پرتفوی در طلا برای پوشش ریسک.
میانگینگیری هزینه (DCA): خرید منظم و دورهای طلا برای کاهش تأثیر نوسانها.
استفاده از ETFها: راحتی معامله و نقدشوندگی بهتر نسبت به طلای فیزیکی.
ترکیب با اوراق طلا: صندوقهای سپرده کالایی بورس کالا یا اوراق گواهی سپرده طلا.
نوسان شدید کوتاهمدت: ممکن است در بازههای کوچک ریزشهای چشمگیر هم رخ دهد.
هزینه نگهداری و بیمه: طلای فیزیکی هزینه انبارداری و بیمه دارد.
عدم پرداخت سود یا بهره: برخلاف اوراق قرضه، طلا هیچ درآمد دورهای ایجاد نمیکند.
در دورههای رکود اقتصادی جهانی، طلا با ویژگیهای دارایی امن و پناهگاه تورمی، ابزاری مؤثر برای حفظ ارزش سرمایه محسوب میشود. با درک عوامل مؤثر بر قیمت و اتخاذ استراتژیهای مناسب مانند تخصیص درصد مشخص و میانگینگیری هزینه، میتوان از نوسانات شدید بازارها در امان ماند. همواره خطرات و هزینههای نگهداری را در نظر گرفته و از ترکیب طلای فیزیکی و ابزارهای مالی مرتبط بهره ببرید تا بیشترین پوشش ریسک را برای سبد خود فراهم کنید.