پول حقیقی و پول حقوقی در بورس ایران

مقدمه: چرا شناخت پول حقیقی و حقوقی حیاتی است؟

در بازار سرمایه ایران، مفاهیمی مانند «پول حقیقی» و «پول حقوقی» نقش حیاتی در درک روان‌شناسی بازار، تشخیص روندها و تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند. بسیاری از معامله‌گران موفق، علاوه بر تحلیل تکنیکال و بنیادی، جریان ورود و خروج این دو نوع سرمایه را رصد می‌کنند تا بتوانند رفتار آینده بازار را پیش‌بینی کنند.

پول حقیقی چیست؟

پول حقیقی به سرمایه‌ای گفته می‌شود که از سوی افراد حقیقی (یعنی مردم عادی و معامله‌گران خرد) وارد بازار سهام می‌شود. این گروه عموماً ویژگی‌های زیر را دارند:

• تصمیم‌گیری‌های احساسی و هیجانی

• واکنش سریع به اخبار، شایعات و سیگنال‌های شبکه‌های اجتماعی

• نگاه کوتاه‌مدت و میان‌مدت به معاملات

• نقدینگی کمتر در مقایسه با نهادهای بزرگ

رفتارهای رایج:

• خرید در بازارهای صعودی (FOMO)

• فروش شتاب‌زده در ریزش‌ها

• وابستگی بالا به صف خرید و فروش

پول حقوقی چیست؟

پول حقوقی به سرمایه‌ای گفته می‌شود که توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های مالی، بیمه‌ها، بانک‌ها، هلدینگ‌ها و سایر نهادهای رسمی وارد بازار می‌شود. این سرمایه‌گذاران ویژگی‌های متفاوتی دارند:

• برنامه‌ریزی بلندمدت و هدفمند

• برخورداری از تیم تحلیل‌گری حرفه‌ای

• تأثیرگذاری قوی بر روند معاملات (خصوصاً در نمادهای بزرگ)

• انجام معاملات بلوکی یا سفارشات سنگین

رفتارهای رایج:

• حمایت از سهم در زمان‌های بحرانی

• مدیریت قیمت برای اهداف خاص (مثلاً عرضه اولیه، گزارش‌گیری مالی، یا تقسیم سود)

• خرید و فروش استراتژیک در قالب پورتفوی متنوع

تفاوت‌های کلیدی پول حقیقی و حقوقی

چطور جریان پول حقیقی و حقوقی را تشخیص دهیم؟

1. تابلوی معاملات سهم: در سایت TSETMC، با مشاهده حجم خرید و فروش حقیقی و حقوقی در هر نماد می‌توان جریان پول را بررسی کرد.

2. فیلترنویسی: با استفاده از فیلترهای آماده، می‌توان نمادهایی که ورود پول حقیقی یا حقوقی داشته‌اند را شناسایی کرد.

3. نسبت خرید به فروش حقیقی:
   Ratio=خرید حقیقیفروش حقیقی\text{Ratio} = \frac{\text{خرید حقیقی}}{\text{فروش حقیقی}}
   اگر این نسبت > 1 باشد، نشانه ورود پول حقیقی است.

4. نمودارهای تحلیلی وب‌سایت‌های بورسی مانند ره‌آورد ۳۶۵، بورس‌ویو، فیندو و...

سیگنال‌های رفتاری مهم

✅ ورود پول حقیقی:

• نشانه اعتماد عمومی به سهم یا گروه خاص

• مناسب برای ورود کوتاه‌مدت در آغاز موج صعودی

❌ خروج پول حقیقی:

• شروع فاز اصلاح یا ناامیدی از روند

• سیگنال هشدار برای خروج کوتاه‌مدت

✅ ورود پول حقوقی:

• گاهی نشانه حمایت بنیادی و بلندمدت از سهم

• در برخی موارد ممکن است برای جلوگیری از ریزش سهم باشد

❌ فروش پول حقوقی:

• امکان تغییر استراتژی بلندمدت نهادها

• فشار فروش سنگین بر بازار

تله حقوقی چیست؟

گاهی حقوقی‌ها با فروش عمدی سهم، فضای منفی در بازار ایجاد می‌کنند تا حقیقی‌ها دچار ترس شده و سهام خود را بفروشند. سپس، همان حقوقی در قیمت پایین‌تر دوباره سهم را جمع‌آوری می‌کند. این رفتار را «تله حقوقی» می‌نامند و در بین معامله‌گران حرفه‌ای بسیار شناخته‌شده است.

چطور از رفتار پول در استراتژی معاملاتی استفاده کنیم؟

• ورود به سهم زمانی که ورود پول حقیقی در چند روز متوالی رخ دهد و حقوقی خریدار باشد.

• خروج از سهم در زمان خروج مستمر پول حقیقی و شروع فروش حقوقی.

• بررسی گروه‌های پربیننده: اگر ورود پول حقیقی به‌طور هم‌زمان در چند نماد یک صنعت باشد (مثلاً خودرویی‌ها)، احتمال موج گروهی بالا می‌رود.

جمع‌بندی

برای موفقیت در بازار بورس، لازم است نه‌تنها به تحلیل قیمت و سودآوری توجه کنیم، بلکه رفتار بازیگران اصلی بازار — یعنی پول‌های حقیقی و حقوقی — را نیز به‌دقت زیر نظر بگیریم.