بخش بلاگ
رابطه برق و استخراج رمزارز | مصرف انرژی
1404-04-16
23:33
مقدمه
«استخراج رمزارز» یا ماینینگ، فرآیندی است که در آن با حل مسائل پیچیدهٔ محاسباتی، تراکنش‌های شبکه به بلوک‌های جدید اضافه می‌شود و پاداش در قالب کوین ارائه می‌گردد. مهم‌ترین هزینهٔ این فرایند، مصرف برق است. رابطهٔ برق و استخراج رمزارز نه‌تنها از منظر اقتصادی، بلکه از دید زیرساخت شبکهٔ سراسری برق و اثرات زیست‌محیطی نیز اهمیت دارد. در این مقاله به‌طور جامع به جوانب مختلف این رابطه می‌پردازیم.
۱. چرا استخراج رمزارز برق زیادی مصرف می‌کند؟
-
مکانیزم اثبات کار (PoW): ماینینگ بیت‌کوین و بسیاری رمزارزها بر پایه PoW استوار است؛ حل معماهای رمزنگاری با هش‌ریت بالا نیازمند توان محاسباتی سنگین و در نتیجه مصرف انرژی زیاد است.
-
شاخص کارایی انرژی (Efficiency): مقدار انرژی مصرفی بر حسب ژول یا وات بر تراهش (J/TH یا W/TH) سنجیده می‌شود. دستگاه‌های جدید با کارایی ۳۰–۵۰ J/TH نسبت به نسل قبلی (۷۰–۱۰۰ J/TH) مصرف کمتری دارند.
۲. میزان مصرف برق در ماینینگ
| دستگاه ماینر | هش‌ریت (TH/s) | مصرف برق (وات) | کارایی (J/TH) |
|---|---|---|---|
| Antminer S19 Pro | 110 | 3250 | ~30 |
| WhatsMiner M30S+ | 100 | 3400 | ~34 |
| AvalonMiner 1246 | 90 | 3420 | ~38 |
| دستگاه‌های قدیمی‌تر | 14–20 | 1400–1600 | 70–100 |
-
مثال عملی: یک فارم با ۱۰ دستگاه S19 Pro روزانه حدود ۳۲۵۰ وات × 24 ساعت × 10 ≈ 780 کیلووات‌ساعت مصرف می‌کند.
۳. تعرفه‌های برق استخراج رمزارز
-
تعرفه خانگی (ناوگان غیرمجاز):
-
مصرف‌کنندگان خانگی با تعرفه پله‌ای ارزان، اما استخراج بدون مجوز باعث تخلف و قطع برق می‌شود.
-
-
تعرفه صنعتی با مجوز:
-
طبق آیین‌نامه وزارت نیرو؛ استخراج‌کنندگان مجاز باید با نرخ صادراتی برق (حدود ۲۰–۳۰ سنت به ازای هر کیلووات‌ساعت) برق را تأمین کنند.
-
-
تعرفه ویژه (ناپایدار):
-
برخی مناطق با قرارداد توافقی، تعرفهٔ متفاوتی دریافت می‌کنند که هزینهٔ تولید را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
-
۴. تأثیر ماینینگ بر پایداری شبکه برق
-
افزایش بار پیک:
ماینرها معمولاً در ساعات اوج مصرف—به‌ویژه زمستان و تابستان—فعالیت می‌کنند و موجب نوسان شدید می‌شوند. -
خاموشی‌های کنترل‌شده:
شرکت برق در صورت رشد غیرمجاز مراکز ماینینگ یا ناهماهنگی ظرفیت، اقدام به خاموشی‌های هدفمند می‌کند. -
فرسایش تجهیزات:
تغییرات لحظه‌ای بار تأسیسات انتقال و فوق‌توزیع را فرسوده کرده و هزینه‌های نگهداری را بالا می‌برد.
۵. کارایی انرژی و شاخص‌های بهینه‌سازی
-
انیگما بر اساس J/TH:
انتخاب دستگاه‌هایی با کارایی زیر ۳۵ J/TH بازدهی را افزایش می‌دهد. -
خنک‌سازی بهینه:
استفاده از تهویه طبیعی، سیستم‌های خنک‌کننده مایع یا قرار دادن فارم در مناطق سردسیر، مصرف انرژی برای فن‌ها و خنک‌کننده‌ها را کاهش می‌دهد. -
مدیریت مصرف هوشمند:
روشن و خاموش کردن خودکار براساس قیمت برق ساعتی یا اطلاعیه شرکت برق، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
۶. راهکارهای استفاده از انرژی تجدیدپذیر
-
مزارع خورشیدی و بادی:
نصب پنل خورشیدی یا توربین بادی در محل فارم، برق پاک تولید می‌کند و وابستگی به شبکه سراسری را کم می‌کند. -
انرژی مازاد نیروگاه‌ها:
برخی نیروگاه‌ها در ساعات با تقاضای پایین (شبانه) ذخیره انرژی دارند که می‌تواند به فارم‌های ماینینگ تخصیص یابد. -
توافق با تأمین‌کننده‌های تجدیدپذیر:
قراردادهای خرید برق سبز (PPA) با پروژه‌های خورشیدی یا بادی، هزینه و ردپای کربنی را به حداقل می‌رساند.
۷. منظر اقتصادی استخراج در ایران
-
محاسبه نقطه سربه‌سر:
با فرض تعرفه صادراتی برق و کارایی ۳۰ J/TH، قیمت تمام‌شده هر بیت‌کوین استخراج‌شده قابل محاسبه است. -
نوسان قیمت برق و ارز:
تغییر نرخ دلار و تعرفه برق، سودآوری را مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌دهد. -
رشد رقابت و به‌روزرسانی دستگاه‌ها:
سرمایه‌گذاری در سخت‌افزار جدید و نگهداری آن از عوامل کلیدی بقا در این صنعت است.
نتیجه‌گیری
رابطه برق و استخراج رمزارز یک مسئلهٔ چندبعدی است که شامل مصرف انرژی، هزینه‌های برق، تأثیر بر پایداری شبکه و ملاحظات زیست‌محیطی و اقتصادی می‌شود. انتخاب دستگاه‌های کارآمد، به‌کارگیری خنک‌سازی بهینه، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر و رعایت مقررات برق صنعتی، زمینه را برای یک ماینینگ پایدار و سودآور فراهم می‌کند. در نهایت، تنها با درک عمیق این رابطه می‌توان استخراج رمزارز را به‌صورت مسئولانه و مقرون‌به‌صرفه مدیریت کرد.
