اگر با بازار طلا و سکه سروکار داشته باشی، حتماً این دو واحد را زیاد دیدهای:
اونس (ounce) در بازار جهانی،
گرم در بازار داخلی ایران.
قیمت جهانی طلا معمولاً بر اساس «اونس طلا» اعلام میشود، اما در ایران:
قیمت طلا را به «هر گرم طلای ۱۸ عیار»
قیمت سکه را به تومان
و گاهی هم بعضی تحلیلگرها به «هر مثقال»
میگویند.
یک سؤال خیلی رایج همین است:
«هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟»
جواب این سؤال، فقط یک عدد خشک نیست؛ اگر این تبدیل را خوب بفهمی، میتوانی:
ارتباط بین قیمت اونس جهانی و قیمت طلای ۱۸ عیار در ایران را درک کنی
راحتتر حباب سکه و طلا را بررسی کنی
و در معاملهگری روی طلا (چه فیزیکی، چه نمادهای بورسی مرتبط با طلا) تصمیمهای دقیقتری بگیری.
در این مقاله قدمبهقدم از پایه جلو میرویم:
در بازار جهانی فلزات گرانبها، از واحدی به نام «اونس تروا» (Troy Ounce) استفاده میشود. این با اونس معمولی (که در وزنکشی غذا و… استفاده میشود) فرق دارد.
عدد مهمی که باید حفظ باشی این است:
۱ اونس طلا ≈ ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص (۲۴ عیار)
وقتی میگویند «قیمت اونس جهانی طلا»، منظورشان قیمت ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص است، نه طلای ۱۸ عیار و نه آلیاژهای دیگر.
در واقع:
واحد تخصصی معامله طلا، نقره و پلاتین در بازارهای جهانی = اونس تروا
مبنای همهی محاسبات جهانی روی طلا = همین ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص
این را بهعنوان پایه در ذهن نگه دار؛ بعداً روی آن طلای ۱۸ عیار را سوار میکنیم.
برای تحلیل هوشمند طلا کلیک کنید
برای تحلیل هوشمند صندوقهای طلا بورس کلیک کنید
عیار طلا، یعنی درصد خلوص طلا در آلیاژ.
طلای ۲۴ عیار: طلای خالص (در عمل حدود ۹۹۹ در هزار)
طلای ۱۸ عیار: آلیاژی است که ۷۵ درصد آن طلا و ۲۵ درصد آن فلزات دیگر (مثل مس، نقره، نیکل و…) است.
طلای ۱۴ عیار، ۲۲ عیار و… هم بر اساس همین منطق تعریف میشوند.
فرمول کلی:
عیار / ۲۴ = درصد خلوص طلا
برای طلای ۱۸ عیار:
۱۸ / ۲۴ = ۰٫۷۵
یعنی:
هر ۱ گرم طلای ۱۸ عیار حدود ۰٫۷۵ گرم طلای خالص دارد
و ۰٫۲۵ گرم بقیه، فلزات دیگر برای استحکام و رنگ و… است
پس اگر بخواهیم بین طلای ۲۴ عیار (خالص) و طلای ۱۸ عیار تبدیل انجام دهیم، این نسبت ۰٫۷۵ کلید کار ماست.
حالا بیاییم ترکیب کنیم:
۱) میدانیم:
هر اونس طلا ≈ ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص (۲۴ عیار)
۲) میدانیم:
در طلای ۱۸ عیار، فقط ۷۵ درصد وزن، طلای خالص است.
اگر بخواهیم بپرسیم:
«چند گرم طلای ۱۸ عیار لازم است تا به اندازهی یک اونس، طلای خالص داخلش باشد؟»
یعنی در واقع میخواهیم وزن طلای ۱۸ عیاری را پیدا کنیم که طلای خالص داخل آن = ۳۱٫۱۰۳ گرم باشد.
فرمول:
وزن طلای ۱۸ عیار = وزن طلای خالص / درصد خلوص طلای ۱۸ عیار
یعنی:
وزن طلای ۱۸ عیار = ۳۱٫۱۰۳ / ۰٫۷۵
نتیجه تقریباً:
≈ ۴۱٫۴۷ گرم طلای ۱۸ عیار
پس جواب دقیق و کاربردی ما این میشود:
هر اونس طلا ≈ ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص (۲۴ عیار)
و معادل حدوداً ≈ ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار (از نظر مقدار طلای خالص داخل آن)
نکته مهم:
اگر فقط درباره وزن صحبت کنیم، یک اونس طلا همیشه همان ۳۱٫۱۰۳ گرم است؛ اما وقتی میگوییم «هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟» منظورمان معمولاً این است:
«چند گرم طلای ۱۸ عیار، از نظر مقدار طلای خالص، معادل یک اونس طلای خالص است؟»
که پاسخش میشود: حدود ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار.
بیاییم چند مثال عددی بزنیم تا موضوع کاملاً جا بیفتد.
مثال ۱:
فرض کن قیمت هر اونس طلای جهانی = ۲۰۰۰ دلار است.
میدانیم این ۲۰۰۰ دلار، قیمت ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص است.
اگر بخواهیم ببینیم «هر گرم طلای خالص» چند دلار است:
۲۰۰۰ دلار ÷ ۳۱٫۱۰۳ ≈ ۶۴٫۳ دلار برای هر گرم طلای خالص
حالا اگر بخواهیم ببینیم ارزش «یک گرم طلای ۱۸ عیار» از نظر طلای خالص چند دلار است، باید در ۰٫۷۵ ضرب کنیم:
۶۴٫۳ × ۰٫۷۵ ≈ ۴۸٫۲ دلار (ارزش طلای خالص داخل هر گرم طلای ۱۸ عیار)
طبعاً در واقعیت، روی این مقدار:
اجرت ساخت
سود فروشنده
مالیات ارزش افزوده
هم اضافه میشود تا تبدیل به قیمت نهایی «هر گرم طلای ۱۸ عیار در ویترین طلافروشی» شود.
مثال ۲:
یک تریدر میخواهد بداند اگر ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار داشته باشد، از نظر مقدار طلای خالص، تقریباً چند اونس طلا در اختیار دارد.
میدانیم:
۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار × ۰٫۷۵ = حدود ۳۱٫۱۲۵ گرم طلای خالص
۳۱٫۱۲۵ / ۳۱٫۱۰۳ ≈ تقریباً ۱ اونس
یعنی حدود ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار ≈ معادل یک اونس طلای خالص است.
حالا که تبدیل را فهمیدیم، بگذار کمی آن را به زبان بازار ایران و ترید توضیح بدهیم.
۵.۱. قیمت اونس و قیمت طلای ۱۸ عیار
در ایران معمولاً:
قیمت جهانی طلا (اونس) × نرخ دلار
تقسیم بر وزن و عیار
تبدیل به «قیمت تئوریک هر گرم طلای ۱۸ عیار» میشود
سپس:
اجرت، سود، مالیات و… اضافه میشود
و در نهایت روی تابلو طلافروشی، عدد نهایی را میبینی
اگر بهعنوان تریدر یا تحلیلگر علاقمند باشی، میتوانی:
قیمت اونس جهانی
نرخ دلار
و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار ایران
را کنار هم بگذاری و حساب کنی:
آیا طلای ۱۸ عیار نسبت به فرمول جهانی + هزینهها، گرانتر است یا ارزانتر؟
حباب مثبت دارد یا منفی؟
۵.۲. ربط این ماجرا به سکه
سکه تمام معمولاً بر اساس مقدار طلای خالص داخل خودش قیمتگذاری میشود. اگر:
مقدار طلای خالص در سکه را بدانی
با قیمت اونس و دلار جهانی مقایسه کنی
و تبدیل اونس به گرم را بلد باشی
بهراحتی میتوانی:
ارزش تئوریک سکه را حساب کنی
حباب سکه را نسبت به طلای جهانی و طلای ۱۸ عیار بسنجی
همین تبدیل ساده اونس ↔ گرم ↔ عیار، برای تحلیلگر طلا و سکه، مثل جدول ضرب است.
سؤال ۱:
آیا وزن اونس برای طلای ۱۸ عیار و ۲۴ عیار فرق میکند؟
خیر. اونس واحد وزن است، مستقل از عیار.
۱ اونس همیشه ≈ ۳۱٫۱۰۳ گرم است، چه طلا باشد، چه نقره، چه طلای ۱۸ عیار.
چیزی که تغییر میکند «مقدار طلای خالص» داخل آن است، نه وزن کل.
سؤال ۲:
پس چرا میگویند هر اونس حدود ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار است؟
این دقیقترش این است:
۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار از نظر مقدار طلای خالص، تقریباً برابر با یک اونس طلای خالص است.
یعنی اگر طلای خالص داخلش را حساب کنی، معادل همان ۳۱٫۱۰۳ گرم است.
سؤال ۳:
برای یک تریدر کریپتو یا فارکس، دانستن این تبدیل چه فایدهای دارد؟
اگر روی جفتارزهایی مثل XAUUSD (طلا به دلار) کار میکنی، دانستن وزن اونس و تبدیل آن به گرم و عیار، کمک میکند:
بهتر ارتباط بین چارت جهانی طلا و بازار داخلی را بفهمی
وقتی در تحلیلها میبینی «طلا در هر اونس»، بتوانی آن را به زبان «گرم طلا» که در ذهنات جاافتاده، ترجمه کنی
اگر روی نمادهای بورسی مرتبط با طلا در ایران کار میکنی، پل ذهنی بین inside ایران و outside جهان بسازی.
فرض کن تریدر بورس و طلا هستی و میخواهی یک دید نسبتاً کامل داشته باشی:
۱. قیمت اونس جهانی را رصد میکنی
۲. نرخ دلار آزاد/نیما را دنبال میکنی
۳. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار را میگیری
با استفاده از تبدیل اونس → گرم → عیار، میتوانی:
«قیمت تئوریک» هر گرم طلای ۱۸ عیار را بر اساس اونس و دلار حساب کنی
آن را با قیمت واقعی بازار مقایسه کنی
اگر اختلاف زیاد است، بفهمی چقدرش:
به خاطر اجرت و مالیات و هزینههاست
و چقدرش به خاطر هیجان، حباب یا ریسکهای خاص بازار ایران
همین تحلیل ساده به تو کمک میکند:
در خرید طلای فیزیکی، فریب برخی قیمتهای غیرمنطقی را نخوری
در تحلیل نمادهای بورسی مرتبط با طلا، یک لایه اضافی اعتبار به تحلیلات اضافه کنی
درک بهتری از رفتار همزمان طلای جهانی، دلار و طلای داخلی پیدا کنی
بیاییم همه چیز را خلاصه کنیم:
واحد اصلی معامله طلا در بازار جهانی، «اونس تروا» است.
هر اونس طلا ≈ ۳۱٫۱۰۳ گرم طلای خالص (۲۴ عیار).
طلای ۱۸ عیار، ۷۵ درصدش طلا و ۲۵ درصدش آلیاژ است.
برای اینکه از نظر مقدار طلای خالص، معادل یک اونس داشته باشیم، حدود ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار لازم است.
پس پاسخ عملی سؤال:
هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟
به زبان بازار:
از نظر وزن:
اونس همان ۳۱٫۱۰۳ گرم است، ربطی به عیار ندارد.
از نظر مقدار طلای خالص داخل طلای ۱۸ عیار:
هر اونس طلای خالص ≈ معادل حدود ۴۱٫۵ گرم طلای ۱۸ عیار است.
اگر این روابط ساده را خوب بلد باشی، هر بار که قیمت اونس جهانی یا دلار عوض میشود، میتوانی در ذهنات سریعاً:
قیمت تئوریک طلای ۱۸ عیار
و ارتباط آن با بازار داخلی و حتی سکه
را تخمین بزنی و بهعنوان یک تریدر، چند قدم جلوتر از کسی باشی که فقط به اعداد روی تابلو نگاه میکند، نه به رابطهی بین آنها.